Unbox Yourself with TrueID ทรูไอดี โลกความสุขในทุกตัวตนของคุณ
๓ พิโรธวาทัง คือ บทที่แสดงความโกรธ โมโห มีจิตใจกำเริบ ดังบทประพันธ์ บัดนั้น นนทกน้ำใจแกล้วกล้า กริ้วโกรธร้องประกาศตวาดมา อนิจจาข่มเหงเล่นทุกวัน จนหัวไม่มีผมติด สุดคิดที่เราจะอดกลั้น วันนี้เราจะได้เห็นกัน ขบฟันแล้วชี้นิ้วไป ฯ ๑. ๔ สัลลาปังคพิสัย คือ บทคร่ำครวญ โศกเศร้า รำพึงรำพัน ดังบทประพันธ์ พระองค์ผู้ทรงศักดาเดช ไม่โปรดเกศแก่ข้าบทศรี กรรมเวรสิ่งใดดั่งนี้ ทูลพลางโกศีรำพัน ฯ ๒. การใช้โวหารและถ้อยคำ ดังนี้ ๒. ๑ การหลากคำ เพื่อให้เกิดความไเพราะในบทประพันธ์ และสามารถเลือกใช้คำให้ลงสัมผัสที่ต้องการได้อย่างไพเราะ เหมาะสม ในบทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก มีการหลากคำดังนี้ เมื่อนั้น หัสนัยน์เจ้าตรัยตรึงศา เห็นนนทกนั้นทำฤทธา ชี้หมู่เทวาวายปราณ จากบทประพันธ์จะเห็นว่า มีการใช้คำที่เขียนต่างกันแต่หมายถึงสิ่งเดียวกัน ได้แก่คำว่า หัสนัยน์ เจ้าตรัยตรึงศา เป็นต้น ๒. ๒ การใช้คำแสดงอารมณ์ เพื่อให้มีอารมณ์ร่วมกับตัวละครในเรื่อง ดังนี้ จนผมโกร๋นโล้นเกลี้ยงถึงเพียงหู ดูเงาในน้ำแล้วร้องไห้ ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ ตาแดงดั่งแสงไฟฟ้า ๒. ๓ การใช้คำน้อยแต่กินความมาก เพื่อให้มีอารมณ์ร่วมกับตัวละครในเรื่อง ดังนี้ ชาติมึงมีแต่สองหัตถ์ จงไปอุบัติเอาชาติใหม่ ให้สิบเศียรสิบพักตร์เกรียงไกร เหาะเหินเินได้ในอัมพร จากบทประพันธ์เป็นตอนที่พระนารานณ์กล่าวก่อนสังหารนนทก ซึ่งเป็นกลอนสั้นๆ แต่ใจความชัดเจนโดยนนทกกล่าวว่าพระนารายณ์มี ๔ กรแต่กลับรังแกตนเองที่มี ๒ มือเท่านั้น ๒.
๔ การใช้คำกลบทและการซ้ำคำ เพื่อให้เกิดความไพเราะและเป็นการเน้นความดังนี้ หลือบเห็นสตรีวิไลลักษณ์ พิศพักตร์ผ่องเพียงแขไข งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร งามนัยน์เนตรงามกร งามถันงามกรรณงามขนง งามองค์ยิ่งเทพอัปสร งามจริตกิริยางามงอน งามเอวงามอ่อนทั้งกายา ๒. ๕ การใช้อุปมาเปรียบเทียบ ดังนี้ ต้องสุบรรณเทวานาคี ดั่งพิษอสุนีไม่ทนได้ ล้มฟาดกลาดเกลื่อนลงทันใด บรรลัยไม่ทันพริบตา ๓. คุณค่าด้านสังคม ๓. ๑ สะท้อนให้เห็นค่านิยมของคนไทย การปฏิบัติหน้าที่ด้วยความตั้งใจของนนทก ทำให้ได้รับความเมตตาจากพระอิศวร และการทำได้ดีทำชั่วได้ชั่วที่ภายหลังนนทกนำอำนาจมาใช้ในทางที่ผิดจึงถูกลงโทษในที่สุด ๓. ๒ สะท้อนให้เห็นความเชื่อของคนไทย สังคมไทยเป็นสังคมที่ผูกพันกับความเชื่อความศรัทธา คือ ความเชื่อในภพหน้า เช่นการไปจุติของนนทกเป็นทศกัณฐ์ ๓. ๓ สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมด้านนาฏศิลป์ไทย ท่ารำของนางอัปสรเป็นท่ารำสำคัญซึ่งผู้เรียนนาฏศิลป์จะต้องเรียนรู้เป็นท่าพื้นฐาน เรียกว่า ท่ารำแม่บท และนำไปประยุกต์ท่ารำอื่นๆ ที่มา: หน ังสือวรรณคดีและวรรณกรรมภาษาไทยชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒
สุเทษณ์: ความรักละเหี่ยอุระระทด เพราะมิอาจจะคลอเคลีย มัทนา: ความรักระทดอุระละเหี่ย ฤจะหายเพราะเคลียคลอ ๔. การใช้คำที่มีเสียงไพเราะ อันเกิดจากการเล่นเสียงสัมผัสคล้องจอง และการหลากคำทำให้เกิดความไพเราะ เช่น ตอนมายาวินร่ายมนตร์ อ้าสองเทเวศร์ โปรดเกศข้าบาท ทรงฟังซึ่งวาท ที่กราบทูลเชอญ โปรดช่วยดลใจ ทรามวัยให้เพลิน จนลืมขวยเขิน แล้วรีบเร็วมา ด้วยเดชเทพไท้ ทรามวัยรูปงาม จงได้ทราบความ ข้าขอนี้นา แม้คิดขัดขืน ฝืนมนตร์คาถา ขอให้นิทรา เข้าสึงถึงใจ มาเถิดนางมา อย่าช้าเชื่องช้อย ตูข้านี้คอย ต้อนรับทรามวัย อ้านางโศภา อย่าช้ามาไว ตูข้าสั่งให้ โฉมตรูรีบจร. โฉมยงอย่าขัด รีบรัดมาเถิด ขืนขัดคงเกิด ในทรวงเร่าร้อน มาเร็วบัดนี้ รีบลีลาจร มาเร็วบังอร ข้าเรียกนางมา โปรดช่วยดลใจ ทรามวัยให้เพลิน จนลืมขวยเขิน แล้วรีบเร็วมา ด้วยเดชเทพไท้ ทรามวัยรูปงาม จงได้ทราบความ ข้าขอนี้นา แม้คิดขัดขืน ฝืนมนตร์คาถา ขอให้นิทรา เข้าสึงถึงใจ มาเถิดนางมา อย่าช้าเชื่องช้อย ตูข้านี้คอย ต้อนรับทรามวัย อ้านางโศภา อย่าช้ามาไว ตูข้าสั่งให้ โฉมตรูรีบจร. โฉมยงอย่าขัด รีบรัดมาเถิด ขืนขัดคงเกิด ในทรวงเร่าร้อน มาเร็วบัดนี้ รีบลีลาจร มาเร็วบังอร ข้าเรียกนางมา จากตัวอย่างมีการเล่นเสียงสัมผัสใน ทั้งสัมผัสสระและสัมผัสอักษร และการหลากคำ
พูดคำแปลภาษา อิ สาน, 2024